Bozkır kültürü ve konargöçer yaşam biçiminin doğal bir sonucu olarak hayvancılık, Kazak Türklerinin temel geçim kaynakları arasında yer almıştır. Konargöçer yaşam tarzını benimsemiş Kazak Türklerinin kültüründe, “tört tülik” (at, sığır, deve, koyun-keçi) olarak adlandırılan hayvanların yeri ve önemi büyüktür. Türkoloji sahasında hastalık adlandırmalarına dair zengin dilsel verinin bulunduğu ve bu veriler üzerinde çok yönlü araştırmalar yapıldığı bilinmektedir. Diğer yandan, Kazak Türkçesinde “tört tülik” hayvanlara özgü hastalıkların etraflıca incelenmediği görülmüştür. Bu çalışmada, halk hekimliği temelinde “tört tülik” hayvan türlerinin hastalık adlandırmaları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın amacı, “tört tülik” kavram alanı kapsamında, bu hastalık adlarının söz varlığını ortaya çıkarmak ve bu adlandırmaları yapı, köken ve anlam bakımından incelemektir. İnceleme materyali, Kazak Türkçesine ait temel sözlüklerden derlenmiş; oluşturulan örneklem esasında bu adlandırmalar ayrıntılı bir semantik sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Çalışmada, modern veterinerlik terminolojisiyle ilgili hastalık adlandırmaları kapsam dışı bırakılarak, yalnızca halk arasında kullanılan yerel hastalık adları ele alınmıştır. Elde edilen verilerle ilgili adlandırmaların kullanım alanları ve tarihî dil gelişimleri ortaya konulmuştur. Bu sayede, Kazak Türkçesindeki “tört tülik” hayvanlarla ilgili pek çok hastalık adının tarihî Türk dillerindeki izlerine ulaşılmıştır.

Kuzey-Batı (Kıpçak) Türk lehçeleri, Kazak Türkçesi, tört tülik, adlandırma, hastalık adı