Kadim bir Anadolu şehri olan Kahramanmaraş’ın tarihi, coğrafyası ve sosyal hayatı ile ilgili olarak 1923 yılına kadar yayımlanmış derli toplu müstakil bir eser bulunmamaktadır. 1915-1916 yıllarında Maraş’a maarif müdürü olarak atanan Besim Atalay, Maraş’ta görev yaptığı süre içinde şehrin tarihini, coğrafyasını, sosyal hayatını, gelenek ve göreneklerini, dilini, yetiştirdiği devlet, ilim ve sanat insanlarını araştırmış, araştırmalarını gözlemleriyle harmanlayarak Maraş Tarihi ve Coğrafyası adlı kitapta toplamış ve eser 1923 yılında yayımlanmıştır. Maraş hakkında derli toplu bir şekilde yazılmış ilk eser olma özelliği gösteren eser Osmanlı Dönemi’nin son yıllarında Maraş’ın sosyal, kültürel, tarihî, siyasi ve ekonomik hayatına ait çok değerli ve aydınlatıcı bilgiler ihtiva etmekte, Maraş özelinde İslamiyet öncesi Anadolu tarihi ile ilgili önemli bilgiler vermektedir. Bu çalışmanın amacı, Maraş Tarihi ve Coğrafyası adlı eserden hareketle eğitimci bir Osmanlı aydınının gözü ve zaman zaman eleştirel bakış açısıyla Maraş’ın tarihine, sosyal ve kültürel hayatına ışık tutan gözlem ve değerlendirmelerini tespit ederek dikkatlere sunmaktır.

Besim Atalay, Maraş, tarih, kültür.