Sigmund Freud tarafından geliştirilen psikanaliz, insan davranışlarının kaynağını belirleme amacıyla hareket eden bir bilim alanıdır. Psikanaliz, insanın ruhsal durumunu anlamaya ve açıklamaya çalışırken bilinçaltı ve bilinçdışı gibi süreçlere başvurarak onun içsel çatışma ve güdülerini araştırıp onun davranış bozukluklarının sebeplerini ortaya koymayı amaçlar. Nasıl ki psikanaliz ile insan davranışlarının anlaşılmasına yönelik çözümlemeler yapılıyorsa edebî eseri de aynı şekilde “irdeleyerek” eserin şahıs kadrosu ve bu kişilerin başlarından geçen olayların psikolojik boyutu ortaya konulabilir. Bu çalışmada Freud’un geliştirdiği ve pek çok ismin yaptığı çalışmalarla daha ileri noktalara taşıdığı psikanalitik bakış açısıyla Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki rüyaların çözümlenmesi hedeflenmiştir.

Türk edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Ömer Seyfettin, hikâyelerinde rüyalar aracılığıyla anlatımına güç ve yeni olanaklar katmış, hikâyelerinin kurgusunda yer verdiği rüyalarla hikâye kahramanlarının psikolojik durumlarını yoğun şekilde işlemiştir. Bu konuda özellikle Ömer Seyfettin’in Psikoloji ve Beş Türlü Mantık adlı bir çalışma ortaya koyma çabası da dikkate alındığında insan psikolojisine yönelik ilgisi daha da belirginleşmektedir. Onun bu ilgisinin yazdığı hikâyelere yansıması, psikanalitik açıdan hikâyeleri inceleyebilmeyi olanaklı kılmaktadır. 

Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde yer alan rüya, hikâyelerin kurgusunda son derece önemli bir unsurdur. Ömer Seyfettin’in 18 hikâyesinde rüyayı bir kurgu aracına dönüştürmesi onun insan psikolojisi hususundaki bilgi ve tecrübelerinin yanı sıra, bunu anlatıma dönüştürecek ifade gücüne sahip olduğunu göstermektedir. Rüya hiçbir hikâyede suni bir öge değildir. Hikâye bünyesinde kişinin ve toplumun bilinçdışını yansıtacak nitelikte işlenmiştir. Kahramanlarını farklı kesim ve yaş gruplarından seçen Ömer Seyfettin rüyalar aracılığıyla derin/yoğun psikolojik tahliller yapmaya imkân tanıyan “kişiler, karakterler ve tipler” vücuda getirmiştir. 

Ömer Seyfettin, psikoloji, psikanaliz, rüya, hikâye

Psychoanalysis, developed by Sigmund Freud, is a field of science that aims to identify the source of human behavior. Psychoanalysis aims to reveal the causes of behavioral disorders by investigating the inner conflicts and motives of human beings by referring to processes such as the subconscious and the unconscious while trying to understand and explain their mental state. Just as psychoanalysis is used to analyze human behavior, it is also possible to "examine" literary works in the same way to reveal the psychological dimension of the cast of characters and the events that these people go through. This study, it is aimed to analyze the dreams in Ömer Seyfettin's stories with the psychoanalytic point of view developed by Freud and carried further by many names.

Ömer Seyfettin, one of the important writers of Turkish literature, has added power and new possibilities to his stories through dreams, and intensely processed the psychological states of the story heroes with the dreams he included in the fiction of his stories. In this regard, especially when Ömer Seyfettin's effort to produce a study called Psychology and Five Kinds of Logic is taken into account, his interest in human psychology becomes more evident. The reflection of his interest in the stories he wrote makes it possible to examine the stories from a psychoanalytic perspective. 

The dream in Ömer Seyfettin's stories is an extremely important element in the fiction of the stories. The fact that Ömer Seyfettin transforms dreams into a fictional tool in his 18 stories shows that he has the power of expression to turn it into a narrative, as well as his knowledge and experience in human psychology. The dream is not an artificial element in any story. The story is processed in a way that reflects the unconscious of the person and the society. Ömer Seyfettin, who chose his heroes from different segments and age groups, created “persons, characters, and types” that allow deep/intensive psychological analyzes through dreams.

Ömer Seyfettin, psychology, psychoanalysis, dream, story