Aklıyla diğer canlılardan ayrılan insan, zaman içinde öğrendiklerini kendinden sonraki kuşaklara aktarmayı başarmış ve bu sayede medeniyet, her nesilde bir adım daha ileri taşınmıştır. Dünyanın en eski kültür ve medeniyetlerinden birine sahip olan ve bilgiyi oldukça önemseyen Türkler, bu durumu meydana getirdikleri eserlere de yansıtmıştır.

Yazıldığı dönemdeki topluma İslam’ı öğretmeyi amaçlayan Mu’înü’l-Mürîd, bilgi ve ilim kavramları açısından ait olduğu toplumun tarihsel birikimine dair birtakım ipuçları içermektedir. Bilgi kavram işaretinin geçtiği dörtlüklerden yola çıkılarak geçmişe doğru bir yolculuk yapılmış ve kavramın; farklı coğrafyalarda, farklı sosyokültürel çevre ve koşullarda yaşayan Türk toplumunun hafızasında nasıl ve hangi biçimlerde yaşadığı tespit edilmeye çalışılmıştır.

VIII. yüzyıldan XIV. yüzyıla uzanan süreçte; Orhun Yazıtları, Kutadgu Bilig, Atebetü’l-Hakâyık ve Dîvânü Lügâti’t-Türk’te yer alan ifadelerin bilgiye dair olan anlayış ve inanış bakımından Mu’înü’l-Mürîd’i desteklediği anlaşılmış, Türk toplumunun altı yüz yıllık zamanda geçirdiği kültürel değişim ve gelişimlerle birlikte bilgi kavramına verdiği değeri korumaya devam ettiği saptanmıştır.

Mu’înü’l-Mürîd, Kutadgu Bilig, Atebetü’l-Hakâyık, Orhun Yazıtları, bilgi

The human, who separated from other livings with his mind, has been succeeding the transferring what his learnings to after generations from himself in time and thus civilization have been moved by every generation to one step forward. Turks, who have one oldest culture and civilizations in the world and very much care about knowledge, reflected this situation in the works they created.

Mu’înü’l-Mürîd, which aims to teach Islam to the society of the period, which it was written, includes some clues about the historical accumulation of the society that it belongs is in terms of the knowledge and information concepts. Based on the quatrains, which include the concept of knowledge in the work, a trip to the past was made; it has been trying to detect how and which forms of concept lived in the memory of Turkish society that lived in different geographies, different sociocultural regions, and conditions.

In the process from VIII. century to XIV. century; it has been understanding that the expressions in the Orkhon Inscriptions, Kutadgu Bilig, Atebetü’l-Hakâyık, and Dîvânü Lügâti’t-Türk supported Mu’înü’l-Mürîd from the point of understanding and belief about knowledge; it has been determining that the Turkish society value to the concept of knowledge was preserved by Turkish society along with Turkish society’s cultural changes and developments in six hundred years.

Mu’înü’l-Mürîd, Kutadgu Bilig, Atebetü’l-Hakâyık, Orkhon Inscriptions, knowledge