İran sahasında da ‘Alí Şír Nevāyí’nin eserlerini anlamak üzere birçok Çağatay Türkçesi sözlüğü düzenlenmiştir. Bunlardan bir tanesi Ferāġí’nin sözlüğüdür. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmada önce “1642’de İran’da Muģammed bin Żiyā’u’d-dín el-Ģüseyní Ferāġí tarafından Safevi şahı Ŝafí bin Ŝafí adına yazılan Miftāģu’l-Luġat adlı Türkçe-Farsça Sözlüğü Türkçesi”, “Safeviler Döneminde Çağatay Türkçesi” ve “Ferāġí” başlıkları hakkında; daha sonra “Ferāġí’nin Sözlüğü” başlığı altında eser hakkında bilgiler verilmiş; “Eserin Tanıtımı ve Sözlüğün Düzeni”, “Eserin Yazma Nüshası”, “Eserin Yazma Nüshasının Yazılış Özellikleri” ve “Eserin Üzerinde Yapılan Çalışma” başlıkları ele alınmıştır. Çalışma, İran-Tahran Milli Ktp., nr. 5-19055 el yazması nüshasına dayanmaktadır.

İran, Feragí, Miftagu’l-Lugat, Türkçe, Çağatay Türkçesi, Çağatay Türkçesi Sözlüğü, Nevayí, Safeviler, 17. yüzyıl

In the Iran field, many Chagatai Turkish dictionaries have been prepared to understand the works of ‘Alí Şír Nevāyí. One of them is Ferāġí’s dictionary. The aim of this study is to introduce the Turkish-Persian dictionary called Miftāģu’l-Luġat, which was written by Muģammed bin Żiyā’u’d-dín el-Ģüseyní Ferāġí in Iran in 1642 on behalf of the Safavid king Ŝafí bin Ŝafí. This study consists of four parts. In the first part, first about the titles of “Chagatai Turkish”, “Chagatai Turkish in the Safavid Era” and “Ferāġí”; then, information about the work was given under the title of “Ferāġí’s Dictionary”; The titles of “Introduction of the Work and the Order of the Dictionary”, “Manuscript of the Work”, “Writing Characteristics of the Manuscript of the Work” and “Study Done on the Work” are discussed. The study is based on the Iran-Tehran National Library, nr. 5-19055 manuscript copy.

Iran, Feragí, Miftagu’l-Lugat, Turkish, Chagatai Turkish, Chagatai Turkish Dictionary, Nevayí, Safavids, 17th century