Klâsik Türk edebiyatı; kaynakları, geleneği ve birikimiyle oldukça zengin bir edebiyattır. Bu edebiyatı zenginliğe ulaştıran metinlerin anlam dünyasının yorumlanmasında edebî tür ve tarz bilgisinin gerekliliği göze çarpar. Metni yorumlarken yazarın metinde ne anlattığı (tür) ve nasıl anlattığı (tarz) bilgisine ulaşmak, dönemin edebî zevkini ve yazarın görüşünü tespit etmede büyük bir kolaylık sağlamaktadır.

Hayretî Dîvanı’nda 20 kaside, 36 musammat, 1 müstezad, 487 gazel ve 7 kıta bulunmaktadır. Çok sayıda tür ve tarzı barındıran eserde tespit edilen tür sayısı 8’dir. Bu türler; “bahâriye, maktel-i hüseyin/muharremiye, mersiye, naat, nevrûziye, sâkînâme, şehrengiz ve tevhît”tir. Tarz sayısı ise 15’tir. Bu tarzlar; “arzıhâl/arzuhâl, bedduâ, duânâme/niyaznâme/ibtihâl, fahriye/fahriye-i ârifâne, firâknâme, hasbihâl, methiye/sitâyişnâme, mezemmet, nasihatnâme, şefâatnâme, şikâyetnâme, tarif tasvir, tazallüm ve tehlil”dir. Bu çalışmanın, şairin edebî kişiliğinin tespitiyle birlikte klâsik Türk edebiyatı metin yorumlamalarına katkıda bulunması açısından önemli olduğu kanaati taşınmaktadır.

Klâsik Türk edebiyatı, Hayretî dîvanı, tür, tarz, şiir

Classical Turkish literature is a rich literature with its references, tradition and accumulation. In the interpretation of the meaning world of texts that lead to the richness of this literature, the need for knowledge of literary genre and style stands out. Achieving knowledge of what the author describes (genre) and how he describes (style) in the text when interpreting the text provides great convenience in determining the literary taste of the period and the author's opinion.

There are 20 qasids, 36 musammats, 1 mustezad, 487 ghazals and 7 continents in the Hayreti Dîvan, The number of species identified in the work, which contains a large number of genres and styles, is 8. The genre are “bahâriye, maktel-i hüseyin/muharremiye, mersiye, naat, nevrûziye, sâkînâme, şehrengiz and tevhit”s. The number of styles is 15. The styles are “arzıhâl/arzuhâl, bedduâ, duânâme/niyâznâme/ibtihâl, fahriye/fahriye-i ârifâne, firâknâme, hasbihâl, methiye/sitâyişnâme, mezemmet, nasihatnâme, şefâatnâme, şikâyetnâme, tarif, tasvir tazallüm ve tehlil”s. It is believed that this work is important in terms of contributing to the interpretation of the text of classical Turkish literature, as well as determining the literary personality of the poet.

Classical Turkish literature, dîvan of Hayreti, genre, style, poem